Boekhout van Solinge, Tim (1996), Cannabis in Frankrijk. In: Peter Cohen & Arjan Sas (Eds.) (1996), Cannabisbeleid in Duitsland, Frankrijk en de Verenigde Staten. Amsterdam: Centrum voor Drugsonderzoek, Universiteit van Amsterdam. pp. 79-128.
© Copyright 1995 Tim Boekhout van Solinge. All rights reserved.

[PDF] [French] [Next]

Cannabis in Frankrijk

Inhoud

Tim Boekhout van Solinge

Inleiding

1. Cannabis in Frankrijk

2. De prevalentie van cannabisgebruik

3. Het officiële beleid met betrekking tot cannabisgebruik

4. De uitvoering van het beleid in de praktijk

5. Het debat over de actuele situatie

Nabeschouwing

Lijst van geïnterviewde personen

Noten


Inleiding

S'il existait un gouvernement qui eût intérêt à corrompre ses gouvernés, il n'aurait qu'à encourager l'usage du cannabis.[1] Dit adagium van Baudelaire (1821-1867) wordt in Frankrijk wel eens aangehaald als antwoord op de vraag waarom cannabisgebruik strafbaar wordt gesteld. Men leest het bijvoorbeeld in een drugs-informatieboekje, een argumentaire antidrogue, bestemd voor douaniers, gendarmes en politieagenten die vragen beantwoorden of voorlichting geven over drugs (op bijvoorbeeld scholen in het kader van drugspreventieprogramma's). In dit boekje staan veelgestelde vragen over drugs, en de bijpassende antwoorden. Eén van de meest gestelde vragen is: 'waarom het gebruik van hasjiesj verbieden?' De eerste antwoordmogelijkheid die het boekje geeft is het citaat van Baudelaire. De tweede mogelijkheid is: 'cannabis is een drug en een drug is een vergif'.[2]
Het is tekenend voor het Franse drugsbeleid en de preventieprogramma's die daar een onderdeel van vormen, dat dergelijke afschrikwekkende argumenten worden gebruikt om druggebruik te voorkomen, want het Franse drugsbeleid is in de eerste plaats prohibitionistisch. Niet alleen is dit beleid naar de letter, de wetteksten, één van de strengste van de Europese Unie, ook in de toepassing van de wet (die weliswaar niet geheel de wet volgt) is dit beleid streng.
Sinds enkele jaren is er in Frankrijk een discussie over het drugsbeleid. Als het Aids-probleem niet zo'n grote omvang had gehad in Frankrijk, was deze discussie er waarschijnlijk niet gekomen, want hier was gebleken hoe funest een prohibitionistisch beleid kan zijn. De Aids-kwestie was in Frankrijk al zo gevoelig door de affaire met de transfusie van bloed dat met Aids was besmet. Sindsdien zijn er wat zaken veranderd: er wordt methadon verstrekt -zij het nog op kleine schaal- en het is tegenwoordig mogelijk spuiten bij de apotheek te kopen.
De drugswetgeving, gebaseerd op een wet uit 1970, is echter nog even streng. De Franse wetgeving maakt geen onderscheid tussen cannabis en andere drugs, wat betekent dat cannabisgebruik nog steeds neerkomt op een misdrijf.
Sinds ongeveer twee jaar is ook hier een discussie over losgebarsten. Het debat werd gelanceerd door Charles Pasqua, destijds Minister van Binnenlandse Zaken, waarschijnlijk omdat het hem onrust baarde dat de wet niet overal meer werd toegepast. Met andere woorden, er werd in zijn ogen niet genoeg opgetreden tegen het gebruik van drugs, cannabis in het bijzonder. De discussie die vervolgens ontstond spitste zich toe op wat wordt genoemd de dépénalisation de l'usage du cannabis, wat betekent dat het gebruik van cannabis niet langer strafbaar wordt gesteld. Dit is dus iets anders dan het legaliseren van (het produkt) cannabis.
In een periode van één jaar zijn er vervolgens drie prestigieuze commissies of instanties geweest die zich hebben uitgesproken voor het niet langer strafbaar stellen van het gebruik van cannabis: De Association Nationale des Intervenants en Toxicomanie (ANIT), het Comité Consultatif National d'Ethique (CCNE) en de Commission Henrion. De laatste was een commissie (de `commissie van wijzen') die onder de regering Balladur was benoemd en belast was met het opstellen van een rapport over het drugsbeleid. De regering echter, zo ook de huidige regering Juppé en de nieuwe President Chirac, lijken de aanbevelingen niet te willen, of niet te durven overnemen.

In dit rapport wordt een overzicht gegeven van de situatie met betrekking tot cannabis in Frankrijk. Allereerst, in hoofdstuk 1, wordt het onderwerp verduidelijkt. Wat is cannabis in Frankrijk, waar komt hij vandaan, hoe lopen zijn handelskanalen, etc. In hoofdstuk 2 zullen de beschikbare prevalentiecijfers van cannabis worden gepresenteerd. Vervolgens, in hoofdstuk 3 en 4, wordt ingegaan op de Franse wetgeving, de uitvoering van het beleid in de praktijk en het spanningsveld tussen deze beide. Hoofdstuk 5 zal verder ingaan op wat zojuist in de inleiding al werd aangesneden, het debat over de huidige situatie.
Voor dit rapport zijn verschillende bronnen geraadpleegd. Allereerst vele documenten, zoals wetenschappelijke boeken en artikelen, regeringsrapporten en artikelen uit de pers. Daarnaast zijn veel opnames bekeken van televisieprogramma's die handelden over drugs en drugsbeleid. Tot slot zijn vele interviews gedaan en gesprekken gevoerd, zoals met (onder andere) artsen, hulpverleners, straatwerkers, wetenschappers, advocaten, politieambtenaren, officieren van justitie en cannabisgebruikers.

[Next]